Nie piryt, ale też siarczek żelaza

Najbardziej znanym minerałem – siarczkiem żelaza – jest piryt, nazywany niekiedy „złotem głupców”. Jednak oprócz niego taki sam skład chemiczny ma również markasyt (na zdjęciu okaz z Turoszowa). Choć chemicznie taki sam, to jednak wygląda zupełnie inaczej. W...

Opale nie tylko z Australii

Opal to bezpostaciowa, uwodniona postać krzemionki (dwutlenku krzemu). Chemicznie ma on zatem skład kwarcu z dodatkową zawartością wody. Wyglądem zewnętrznym zupełnie nie przypomina jednak kwarcu. Opal nie tworzy kryształów, nawet widocznych pod mikroskopem, a zatem...

Chalcedony z Dolnego Śląska

Z okolic Ząbkowic Śląskich oraz miejscowości Szklary i Koźmice na Dolnym Śląsku pochodzą liczne znaleziska chalcedonu – minerału o składzie chemicznym kwarcu, ale w odróżnieniu od niego wykazującą postać skrytokrystaliczną. Oznacza to, że chalcedon nie tworzy...

Czaszka metopozaura

Jedną z najbardziej znanych polskich skamieniałości jest metopozaur – duży, dorastający do kilku metrów wymarły płaz, który żył na terenie naszego kraju w późnym triasie, to jest ponad 200 milionów lat temu. Czaszka metopozaura ze zdjęcia, wypożyczona do naszego...

Stromatolity: najstarsze skamieniałości

Liczne, drobne, często pofalowane warstewki (inaczej laminy) tworzące skały takie jak na zdjęciu powstają przez wytrącanie węglanu wapnia z wody morskiej w wyniku działalności życiowej sinic. Zachowane w skale stromatolity to skamieniałości – ślady życia sprzed...

Polskie krzemienie pasiaste

Jednym z najbardziej znanych polskich kamieni ozdobnych jest krzemień pasiasty. Wśród wielu odmian krzemieni wyróżnia się on koncentrycznymi lub równoległymi pasami o barwie naprzemiennie jasnej oraz ciemnej, zazwyczaj w różnych odcieniach szarości. Krzemienie...

Kryształy skaleni

Najbardziej rozpowszechnioną grupą minerałów są skalenie. W odróżnieniu od często spotykanego kwarcu pojawiają się one w bardzo wielu typach skał, w tym także tych, w których kwarcu nie zobaczymy – na przykład niektórych magmowych głębinowych oraz wulkanicznych. To...

Największy rekin i jego zęby

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych wymarłych zwierząt jest gigantyczny rekin – megalodon (a właściwie Carcharocles megalodon). Pojawił się on kilkanaście milionów lat temu, w morzach epoki mioceńskiej. Największe osobniki dorastały ponad 15 metrów długości, a ich...

Polskie koralowce

Choć Polska znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego, a od ciepłych mórz dzielą nas tysiące kilometrów, to na terenie naszego kraju znaleźć można bardzo wiele skamieniałości koralowców – zwierząt, które przed milionami lat, tak jak dziś, najchętniej zasiedlały...

Kwarc dymny, morion…

Kryształy minerału kwarcu mogą być zabarwione na niemal dowolny kolor. Brązowe, ciemnobrunatne, szare i ciemnoszare okazy noszą nazwę kwarcu dymnego, a niemal czarna odmiana jest określana mianem morionu. Piękne kryształy tych dwóch kamieni kolekcjonerskich występują...