Okazy mineralogiczne polskich kopalń surowców skalnych

Bartosz Pieterek, Mateusz Szczepanik i Jakub Sauermann – studenci geologii, Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych, we współpracy z Pracownią Muzeum Ziemi, zorganizowali wystawę prezentującą najcenniejsze okazy mineralogiczne, pochodzące z zamkniętych oraz czynnych kopalń znajdujących się na terenie Polski. Na wystawie zobaczyć można 51 okazów:

  • 20 okazów siarki rodzimej, celestynu, barytu z nieczynnej Kopalni Siarki „Machów” w Tarnobrzegu,
  • 13 okazów barytu oraz minerałów towarzyszących z nieczynnych Zakładów Górniczych „Stanisławów” w Stanisławowie,
  • 11 okazów galeny, sfalerytu oraz minerałów towarzyszących z czynnej Kopalni „Olkusz-Pomorzany” w Olkuszu oraz nieczynnej Kopalni „Trzebionka” w Trzebini,
  • 7 okazów z różnych dolnośląskich kopalni, m.in. kwarce z najwyżej położonej kopalni kwarcu w Europie Kopalni Kwarcu „Stanisław”.

Pierwsze ślady górnictwa na ziemiach Polski pochodzą sprzed ponad 15. tys. lat. W tamtych czasach, w rejonie Kielc, prowadzono wydobycie krzemienia pasiastego, wykorzystywanego do wyrobu narzędzi kamiennych. Wraz z rozwojem przemysłu zapotrzebowanie na cenne kruszce wzrosło znacząco. Budowa geologiczna Polski i nowe technologie pozwalają dziś eksploatować wiele surowców mineralnych: m. in. skalnych (granit, piaskowiec, marmur), metalicznych (ołów, cynk, srebro), chemicznych (siarka, sole) i energetycznych (ropa naftowa, węgiel kamienny). Wzrost cen surowców skalnych spowodował, że w ostatnich stu latach zaczęto szukać i eksploatować głębiej zalegające złoża. Wynikiem tych poszukiwań było otwarcie wielu nowych kopalń, m.in. siarki w rejonie Tarnobrzega, ołowiu i cynku w rejonie Olkusza.

Jednak żywotność kopalni nie jest wieczna. Po okresie wydobycia cennych surowców, podejmowana jest decyzja o ich likwidacji, a teren, na którym się znajdowały jest rekultywowany. Po wielu latach od ich zamknięcia, często nie można zauważyć śladów po tętniącej życiem kopalni. Pozostałościami są jedynie archiwalne zdjęcia, wspomnienia pracowników oraz dokumentacje. Najcenniejszymi pamiątkami, z geologicznego punktu widzenia są okazy mineralogiczne, które udało się pozyskać w trakcie działań górniczych. Dzięki nim, zobaczyć można, jaki surowiec był przedmiotem eksploatacji.