Minerały Polski i świata
Nasza kolekcja to setki pięknych minerałów oraz skał. Na uwagę zasługują zwłaszcza efektowne kryształy kwarcu. Ten najbardziej pospolity minerał z reguły krystalizuje w postaci mało efektownych ziaren. Niekiedy tworzy jednak piękne, wydłużone kryształy. Mogą one mieć różną barwę. Na wystawie dominują okazy przezroczyste, które mineralodzy nazywają kryształami górskimi. Równie częste są odmiany zabarwione na fioletowo, czyli ametysty. Białe kryształy to tak zwany kwarc mleczny. Ciemne, niemal czarne okazy kwarcu to z kolei kwarc dymny. Barwa kryształów zależy od dodatkowych związków chemicznych, wchodzących w skład sieci krystalicznej kwarcu. Krzemionka, z której zbudowany jest kwarc, tworzy niekiedy skrytokrystaliczne i bezpostaciowe odmiany, a jedną z nich stanowi agat. Jego bardzo bogate zbiory także znajdują się w muzeum.
Trudna do przeoczenia jest także kolekcja pięknych ? choć delikatnych ? kryształów gipsu. Minerał ten tworzy wspaniałe skupienia kryształów o pokroju słupkowym bądź igiełkowym i bardzo zróżnicowanej barwie ? od przezroczystej i białej, poprzez zieloną, po pomarańczową. Piękne okazy takich gipsów zobaczyć można na wystawie. W wielu przypadkach pochodzą one ze złóż cechsztyńskich, liczących blisko 270 milionów lat. Powstały one gdy teren dzisiejszej Polski znajdował się blisko równika, a na pokryty pustyniami, suchy obszar wtargnęły wody silnie parującego morza.
W wodach tego morza powstały również bogate pokłady rud miedzi i srebra, eksploatowane na terenie południowo-zachodniej Polski, na terenie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Piękne okazy minerałów budujących te złoża również można oglądać na wystawie.
Kolekcję uzupełniają minerały pochodzące z całego świata, w tym ametysty, lapis-lazuli i obsydiany. Zobaczyć można także drobinki złota, a także okaz diamentu.
Skamieniałości
Z naszych zbiorach znajdują się także liczne skamieniałości i inne pozostałości wymarłych organizmów. Najstarsze z nich liczą sobie ponad 400 milionów lat, najmłodsze pochodzą z epoki lodowcowej ? plejstocenu ? i mają niewiele więcej niż 10 tysięcy lat. Nasze okazy pochodzą z Polski, Niemiec oraz Maroka.
Wśród skamieniałości znajdujących się na wystawie najwięcej emocji budzą zęby mamutów i rekinów, duże amonity i koralowce. Posiadamy również okazy trylobitów, małży, ramienionogów, liliowców, jeżowców, belemnitów, a także roślin. Warta uwagi jest też bogata kolekcja skamieniałego drewna, liczącego sobie więcej niż 250 milionów lat, pochodząca z okolic Nowej Rudy na Dolnym Śląsku.
Efektownie wyglądają zbiory koralowców, zarówno współczesnych, jak i skamieniałych. Obecnie zwierzęta te żyją z reguły w płytkich i ciepłych morzach, budując między innymi Wielką Rafę Barierową wzdłuż wschodnich wybrzeży Australii. Skamieniałe szkielety koralowców znajdowane są natomiast w Polsce, a nawet daleko na północy, w Arktyce. Dzięki temu możemy stwierdzić, że kontynenty zmieniały swoje położenie, a Europa znajdowała się niegdyś w okolicach równika.
Posiadamy dużą kolekcję skamieniałości datowanych na późną jurę, czyli nieco ponad 150 milionów lat. Są to pozostałości zwierząt morskich, głównie amonitów, małży i belemnitów. Dzięki nim wiemy, że rozległe obszary Europy (część okazów pochodzi z południowych Niemiec) były w przeszłości zalane wodami mórz, czyli poziom światowego oceanu był o wiele wyższy niż obecnie. Nie istniały wówczas bowiem pokrywy lodowe Antarktydy i Grenlandii.
Większość naszych okazów pochodzi z Polski, co pokazuje, jak łatwo na terenie naszego kraju, którego nie kojarzymy z wielkimi odkryciami paleontologicznymi, jest znaleźć piękne pozostałości dawnego życia. Ich różnorodność dokumentuje także oddzielna wystawa poświęcona historii geologicznej obszaru dzisiejszej Polski.