Piryt jest minerałem z grupy siarczków, pojawiającym się w różnych rodzajach skał. Ze względu na jego charakterystyczną, złotawą barwę przylgnęła do niego nazwa „złota głupców”. W rzeczywistości minerał ten nie zawiera cennego kruszcu, składa się natomiast z żelaza i siarki.
Okaz prezentowany na zdjęciu pochodzi z Boguszowa-Gorców koło Wałbrzycha (MZ00201). Stanowiska pirytu na Dolnym Śląsku liczone są w setkach. Powszechny jest on również na terenie Gór Świętokrzyskich, a spotykany również w Tatrach. Pojawia się też w polskich kopalniach rud miedzi.
Choć barwa pirytu wydaje się myląca, to możliwe jest przeprowadzenie prostego eksperymentu pozwalającego na odróżnienie go od złota. W tym celu należy obejrzeć rysę, czyli barwę sproszkowanego minerału. Możemy ją uzyskać na przykład pocierając silnie kryształkiem pirytu nieszkliwioną porcelanę, czyli na przykład spodnią stronę filiżanki. Piryt pozostawia bardzo ciemną, niemal czarną rysę, w odróżnieniu od złota, które po zarysowaniu powinno pozostawić żółty ślad.